Ustanowienie rozdzielności majątkowej

_____________________________
Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl
www.facebook.com/adwokatdubel/

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój
_____________________________

Ustanowienie rozdzielności majątkowej


Rozdzielność majątkowa pomiędzy małżonkami może mieć charakter fakultatywny, gdy powstaje ona na skutek zawarcia umowy majątkowej, bądź też charakter przymusowy – co jest związane ze skierowaniem sprawy na drogę postępowania sądowego przez jednego z małżonków.

Po pierwsze, w przypadku braku zgody drugiej strony, rozdzielności majątkowej możemy domagać się przed sądem powszechnym, i tak zgodnie z art. 52 § 1 Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U.2015.2082 z dnia 2015.12.09) [dalej kro], każdy z małżonków może złożyć takie żądanie o ile występują ważne powody. Utrwalone już orzecznictwo Sądu Najwyższego (por. m.in. wyrok z dnia 31 stycznia 2003 r. IV CKN 1710/00) wyjaśnia, iż przez ważne powody, dające podstawę do zniesienia wspólności, przyjęło się rozumieć wytworzenie się takiej sytuacji, która w konkretnych okolicznościach faktycznych wywołuje stan pociągający za sobą naruszenie lub poważne zagrożenie interesu majątkowego jednego z małżonków i z reguły także dobra rodziny.

Ocena wystąpienia tych przesłanek, a określonych w cytowanym wyżej art. 52 § 1 kro, wymaga przede wszystkim poczynienia ustaleń przez sąd w odniesieniu do wielkości majątku wspólnego, istnienia zadłużenia, jego rozmiarów i okoliczności jego powstania, a także kwestii dotyczących utrzymania i wychowania małoletnich dzieci. W toku postępowania będziemy zatem zobowiązani zgłosić wszelkie wnioski dowodowe które pomogą sądowi w sposób prawidłowy ustalić powyższe okoliczności.

Po drugie, ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej może żądać także wierzyciel jednego z małżonków, jeżeli uprawdopodobni, że zaspokojenie wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym wymaga dokonania podziału majątku wspólnego małżonków. Jest to bardzo ciekawa instytucja, w mojej ocenie niedoceniana i rzadko stosowana przez wierzycieli, a pozwalająca, na oddalone co prawda w czasie ale jednak zaspokojenie wierzyciela ze składników majątkowych dotychczas wchodzących w skład majątku wspólnego dłużnika i jego małżonki, a przez to nie podlegających skutecznej egzekucji.

Rozdzielność majątkowa powstaje co do zasady z dniem oznaczonym w wyroku, który ją ustanawia, którym to dniem jest zwykle dzień złożenia pozwu w sprawie. Można jednak, w szczególności gdy małżonkowie żyli w rozłączeniu – wnosić o ustanowienie rozdzielności z dniem wcześniejszym.

Po trzecie, również orzeczenie separacji powoduje powstanie między małżonkami rozdzielności majątkowej. Z oczywistych względów dotyczy to również wyroku rozwodowego, gdyż powoduje on ustanie małżeństwa, a zatem i łączącej strony wspólności majątkowej. Skutek rozdzielności majątkowej w obu przypadkach następuje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Warto również wspomnieć, że rozdzielność majątkowa powstaje z mocy prawa, w razie ubezwłasnowolnienia lub ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Wnosząc o ustanowienie rozdzielności majątkowej przez sąd należy liczyć się z opłatą sądową w wysokości 200 złotych. Nie dotyczy to jednak przypadków kiedy efekt uzyskania rozdzielności majątkowej osiągamy przez wniesienie sprawy o separację czy o rozwód, wtedy bowiem opłata wynosi 600 złotych.

Powyższe wyliczenie przypadków ustanowienia rozdzielności nie dotyczy sytuacji w której małżonkowie są zgodni co do chęci jej ustanowienia. Mogą oni wtedy przez umowę zawartą przed notariuszem, gdyż ta wymaga formy aktu notarialnego, ustanowić rozdzielność majątkową (tzw. intercyza). Warto wskazać, że intercyza może również poprzedzać samo zawarcie małżeństwa.

_____________________________

Adwokat Szymon Dubel

kom. 795 11 75 74

www.adwokat-dubel.pl

www.facebook.com/adwokatdubel/

ul. Karola Miarki 17

44-330 Jastrzębie-Zdrój

_____________________________

Wysokość alimentów na dziecko a popularne „500 plus”

_____________________________
Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl
www.facebook.com/adwokatdubel/

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój
_____________________________

Wysokość alimentów na dziecko a popularne „500 plus”


Ustawa z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U.2016.195 z dnia 2016.02.17) wprowadziła m.in. świadczenie wychowawcze w wysokości 500 zł miesięcznie na dziecko w rodzinie. Czy pobieranie powyższego świadczenia ma jakiekolwiek przełożenie na sytuację stron w sprawie o świadczenie alimentacyjne?

Obowiązek alimentacyjny to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Każde z rodziców obowiązane jest do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Zazwyczaj jednak dziecko nie ma majątku który przynosiłby dochody, a zatem to na rodzicach spoczywa obowiązek zapewnienia dziecku godnego bytu aż do czasu gdy będzie ono miało możliwość samodzielnie zaspokajać swe potrzeby finansowe.

Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie nie musi polegać tylko i wyłącznie na łożeniu sum pieniężnych, obowiązek alimentacyjny może być bowiem realizowany w całości lub w części również przez osobiste starania o utrzymanie lub o wychowanie małoletniego. Z takim modelem mamy do czynienia zazwyczaj w przypadku matek samotnie wychowujących dziecko, a to z uwagi na fakt, że znaczną część czasu poświęcają na ten cel i nie są one w stanie podjąć pracy bądź pracy na pełny etat.

W każdej sprawie alimentacyjnej po wniesieniu pozwu przez przedstawiciela ustawowego dziecka przeciwko drugiemu z rodziców, które nie łoży środków finansowych bądź też osobiście nie uczestniczy w wychowaniu dziecka, sąd rozpoznający sprawę, w oparciu o dowody przedstawione przez każdą ze stron, bada i ustala zakres świadczeń alimentacyjnych.

Zakres ten zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Warto w tym miejscu podkreślić, że chodzi o możliwości zarobkowe, a nie o osiągane dochody. Powyższe zapobiega celowemu – na potrzeby sprawy – zaniżaniu aktualnych dochodów przez stronę zobowiązaną.

Mając na uwadze, że zakres obowiązku alimentacyjnego zależy od usprawiedliwionych potrzeb dziecka, zauważyć należy, że zgodnie z art. 4 ust. 1 o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (Dz.U.2016.195 z dnia 2016.02.17), celem świadczenia wychowawczego (tzw. 500 plus) jest częściowe pokrycie wydatków związanych z wychowywaniem dziecka, w tym z opieką nad nim i właśnie zaspokojeniem jego potrzeb życiowych.

Daje się zatem wprost dostrzec, ze cel świadczenia wychowawczego pokrywa się z zakresem obowiązku alimentacyjnego, gdyż również dotyczy ono zapewnienia wydatków związanych z wychowaniem i zaspokojeniem potrzeb życiowych dziecka. Powyższe może jawić się niezwykle korzystne dla osób uchylających się od płacenia alimentów, gdyż w tym zakresie to Skarb Państwa „wyręcza” dłużnika.

Ostatecznie w orzecznictwie sądów dają się zaobserwować dwa zupełnie odmienne poglądy. Zgodnie z pierwszym, świadczenie wychowawcze winno być uwzględniane przez sądy rodzinne przy ustalaniu wysokości alimentów, gdyż póki co brak jest przepisu stanowiącego wprost, że świadczenie to nie wpływa na zakres obowiązku alimentacyjnego. Drugi pogląd zakłada odwrotnie, a to że sądy rodzinne, określając zakres zasądzanych alimentów, powinny czynić to w oderwaniu od świadczenia 500 plus.

Prezydent zaproponował rozwiązanie, zgodnie z którym świadczenie wychowawcze oraz będący jego odpowiednikiem dodatek w wysokości świadczenia wychowawczego nie będą wpływały na zakres obowiązku alimentacyjnego. Wprowadzenie w życie powyższych zmian pozwoli już ostatecznie uniknąć ewentualnych rozbieżności w orzecznictwie sądów rodzinnych.  

_____________________________
Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl
www.facebook.com/adwokatdubel/

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój
_____________________________

Dozór elektroniczny znowu jako dopuszczalna forma wykonywania kary pozbawienia wolności

_____________________________
Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl
www.facebook.com/adwokatdubel/

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój
_____________________________

 

Dozór elektroniczny znowu jako dopuszczalna forma wykonywania kary pozbawienia wolności

Od 15 kwietnia 2016 r. powróciła ciesząca się popularnością wśród skazanych forma wykonywania kary pozbawienia wolności. Po ostatniej nowelizacji dokonanej Ustawą z dnia 20 lutego 2015 r. o zmianie ustawy Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.396 z dnia 2015.03.20) charakter dozoru uległ bowiem zmianie i został wtenczas wprowadzony jako rodzaj kary ograniczenia wolności.

Do 1 lipca 2015 r. skazani chcąc uniknąć odbycia kary pozbawienia wolności w tradycyjnej formie, z oczywistych względów często zwracali się do sądów o udzielenie zezwolenia na odbycie kary w dużo wygodniejszym dla nich kształcie. Dozór elektroniczny pozwala bowiem na odbycie kary w... miejscu stałego pobytu. Po dacie 1 lipca 2015 r. nie było to jednak możliwe.

Ustawa nowelizacyjna, pomimo kilku nowości, przewiduje de facto powrót do wcześniejszych rozwiązań.

Kodeks Karny Wykonawczy wyodrębnia 3 formy dozoru elektronicznego: dozór stacjonarny – dla kary pozbawienia wolności, polegający na kontroli przebywania skazanego w określonych dniach we wskazanym przez sąd miejscu; dozór mobilny – polegający na kontroli miejsca pobytu skazanego niezależnie od tego gdzie przebywa; czy wreszcie dozór zbliżeniowy – dotyczący kontroli zachowania określonej odległości od osoby wskazanej przez sąd. Dwie ostatnie formy dotyczą jednak wyłącznie wykonywania środków karnych i zabezpieczających.

Celem ubiegania się o zgodę na dozór należy osobiście lub za pośrednictwem obrońcy złożyć pisemny wniosek wraz z uzasadnieniem, w którym powołane zostaną niezbędne okoliczności. Wniosek składamy w sądzie penitencjarnym, w którego okręgu skazany przebywa.

Aby skazany mógł ubiegać się o udzielenie zezwolenia na odbycie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, muszą zostać spełnione wszystkie prawem przewidziane przesłanki.

Przede wszystkim skazany musi posiadać określone miejsce stałego pobytu, a warunki techniczne obejmujące liczbę oraz zasięg dostępnych nadajników, rejestratorów oraz możliwości organizacyjne ich obsługi pozwalają na wykonywanie kary w tym miejscu. Okoliczność powyższą stwierdza uprawniony podmiot dozorujący posiadający wiedzę techniczną w tym zakresie.

Nadto z możliwość tej możemy skorzystać tylko jeżeli kara pozbawienia wolności która ma być wykonywana nie przekracza jednego roku a także nie zachodzą warunki przewidziane w art. 64 § 2 Kodeksu karnego (wielokrotna recydywa).

Należy zadbać o uzyskanie od osób pełnoletnich, które zamieszkują wspólnie ze skazanym pisemnej zgody obejmującej również umożliwienie podmiotowi dozorującemu przeprowadzanie czynności. Cofnięcie ww. zgody przez te osoby po wydaniu postanowienia przez sąd jest bezskuteczne.

Wreszcie wykonywanie dozoru musi być również wystarczające dla osiągnięcia celów kary wobec skazanego. Dodatkowo w przypadku skazanych którzy nie rozpoczęli jeszcze odbywania kary pozbawienia wolności, względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji nie mogą przemawiać za potrzebą osadzenia w zakładzie karnym. Okoliczności powyższe należy wykazać w postępowaniu przed sądem.

Sąd penitencjarny wydaje postanowienie w terminie 30 dni od dnia wpływu wniosku, samo zaś rozpoczęcie wykonywania dozoru elektronicznego następuje z dniem, w którym wobec skazanego faktycznie uruchomiono środki techniczne niezbędne do wykonywania kary w tym systemie.

_____________________________
Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl
www.facebook.com/adwokatdubel/

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój
_____________________________

Kompensata od Skarbu Państwa przysługująca ofiarom czynów zabronionych

_____________________________
Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl
www.facebook.com/adwokatdubel/

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój
_____________________________

Kompensata od Skarbu Państwa przysługująca ofiarom czynów zabronionych


W swojej praktyce zauważyłem, że często jako osoba pokrzywdzona przestępstwem spotykamy się z sytuacją w której na skutek niewypłacalności sprawcy czynu zabronionego nie jesteśmy w stanie uzyskać od tej osoby środków pieniężnych z tytułu naprawienia wyrządzonej nam szkody. Nie każdy wie jednak, że w niektórych wypadkach możemy domagać się takiej kompensaty bezpośrednio od ... Skarbu Państwa.

Kompensaty może domagać się nie tylko ofiara w rozumieniu Ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o państwowej kompensacie przysługującej ofiarom niektórych czynów zabronionych (Dz.U.2016.325 z dnia 2016.03.11), czyli osoba która doznała ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, naruszenia czynności narządu ciała lub rozstroju zdrowia, trwających dłużej niż 7 dni, ale również osoba najbliższa dla osoby która na skutek czynu zabronionego poniosła śmierć. Przez osobę najbliższą rozumiemy małżonka lub osobę pozostającą z ofiarą we wspólnym pożyciu, wstępnego lub zstępnego ofiary oraz osobę pozostającą z ofiarą w stosunku przysposobienia.

Kompensatę przyznaje się na wniosek osoby uprawnionej lub prokuratora. Wniosek o kompensatę powinniśmy zgłosić w terminie 3 lat od dnia ujawnienia się skutków czynu zabronionego, nie później jednak niż w terminie 5 lat od dnia jego popełnienia, pod rygorem wygaśnięcia uprawnienia do żądania kompensaty.

Organem właściwym w sprawach o przyznanie kompensaty jest sąd rejonowy właściwy ze względu na miejsce stałego pobytu osoby uprawnionej. W postępowaniu przed organem orzekającym w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się przepisy Ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U.2014.101 z dnia 2014.01.21) o postępowaniu nieprocesowym. Uczestnikami postępowania są wyłącznie osoba uprawniona i prokurator. W przypadku pozytywnego zakończenia postępowania kompensata wypłacana jest w terminie miesiąca od dnia uprawomocnienia się orzeczenia.

Kompensata ma subsydiarny charakter, a zatem możemy domagać się jej tylko wtedy, gdy naprawienia szkody nie możemy uzyskać bezpośrednio od sprawcy lub sprawców czynu zabronionego, z tytułu ubezpieczenia lub ze środków pomocy społecznej.

Co ciekawe i bardzo ważne dla osób pokrzywdzonych - kompensaty od Skarbu Państwa można domagać się również w przypadku jeżeli sprawca bądź sprawcy czynu nie zostali ustaleni.

Kompensata ma charakter jednorazowy i nie może przekroczyć 25.000 zł, a gdy ofiara poniosła śmierć - kwoty 60.000 zł. Zwracam jednak uwagę, że kompensata może pokrywać wyłącznie utracone zarobki lub inne środki utrzymania, koszty związane z leczeniem i rehabilitacją oraz ewentualne koszty pogrzebu.

We wniosku o kompensatę musimy oznaczyć swoje dane, adres oraz numer PESEL, ponadto musimy wskazać datę i miejsce popełnienia czynu zabronionego stanowiącego podstawę ubiegania się o kompensatę, zwięzły opis oraz wskazanie skutków. Pamiętajmy aby podać informację o rodzaju i wysokości poniesionych kosztów oraz utraconych zarobków lub innych środków utrzymania. Ułatwieniem będzie dla nas gotowy formularz wniosku określony przez Ministra Sprawiedliwości z którego możemy skorzystać.

Pamiętajmy aby do wniosku o kompensatę dołączyć odpis zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz odpisy orzeczeń wydanych w postępowaniu karnym, odpisy zaświadczeń lekarskich lub opinii biegłych dotyczących doznania przez ofiarę uszczerbku na zdrowiu.

Podkreślam, że kompensaty nie przyznaje się gdy czynu zabronionego nie popełniono albo brak jest danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia bądź też nie zawiera on znamion czynu zabronionego. Kompensaty nie przyznaje się również w wypadku gdy ofiara przyczyniła się do jego popełnienia.

Kończąc zwracam uwagę, że przepisy Ustawy mają zastosowanie jedynie do przestępstw popełnionych od dnia 1 lipca 2005 r. W przypadku zatem czynów zabronionych popełnionych przed tą datą nie możemy domagać się kompensaty na ww. zasadach.

_____________________________
Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl
www.facebook.com/adwokatdubel/

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój
_____________________________

Dłuższe terminy przedawnienia w prawie karnym

Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój
____________________

 

Dłuższe terminy przedawnienia w prawie karnym


Od dnia 2 marca 2016 r. modyfikacji ulega dotychczasowy sposób liczenia terminów przedawnienia karalności przestępstw. Co ważne, opisywana w niniejszym artykule zmiana dotyczy również czynów popełnionych przed ww. dniem, chyba że termin przedawnienia karalności już upłynął według dawnych przepisów.

Tytułem wstępu wskazać należy, na instytucję prawa karnego uregulowaną w Ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks Karny (Dz.U.1997.88.553 z późn. zm.), a związaną z tzw. „dawnością” w prawie karnym, ujętą w art. 101 i nast. ww. Ustawy (dalej kk).

Owo Przedawnienie karalności oznacza, że karalność danego czynu zabronionego ustaje z upływem określonego przez ustawodawcę okresu czasu. W takim wypadku, bezpośrednim skutkiem procesowym jest – stosownie do treści art. 17 § 1 pkt 6 Ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U.1997.89.555 z dnia 1997.08.04 z późn. zm.) [dalej kpk], nie wszczynanie postępowania bądź w przypadku jeżeli postępowanie takie jest już w toku – jego umorzenie. Reasumując, po upływie określonego okresu sprawca czynu zabronionego nie może być już ścigany ani skazany.

Istotne dla należytego zrozumienia instytucji przedawnienia karalności i właściwego dokonywania obliczeń terminu przedawnienia w konkretnych przypadkach jest również poznanie rozróżnienia wprowadzonego przez art. 7 § 2 i 3 kk, a to podziału przestępstw na zbrodnie i występki. Stosownie do ww. przepisu, zbrodnią jest czyn zabroniony zagrożony karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3 albo karą surowszą. Natomiast występkiem jest czyn zabroniony zagrożony grzywną powyżej 30 stawek dziennych albo powyżej 5 000 złotych, karą ograniczenia wolności przekraczającą miesiąc albo karą pozbawienia wolności przekraczającą miesiąc.

W oparciu o powyższe rozróżnienie można zatem w pełni zrozumieć treść art. 101 kk, zgodnie z którym karalność przestępstwa ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat 30 - gdy czyn stanowi zbrodnię zabójstwa; lat 20 - gdy czyn stanowi inną zbrodnię; lat 15 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat; lat 10 - gdy czyn stanowi występek zagrożony karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata; a wreszcie lat 5 - gdy chodzi o pozostałe występki. Karalność przestępstwa ściganego z oskarżenia prywatnego, a zatem takiego gdzie ustawodawca przewidział w kodeksie taki odrębny tryb ścigania – ustaje z upływem roku od czasu, gdy pokrzywdzony dowiedział się o osobie sprawcy przestępstwa, nie później jednak niż z upływem 3 lat od czasu jego popełnienia.

Warto również podkreślić, że jeżeli dokonanie przestępstwa zależy od nastąpienia określonego w ustawie skutku (tzw. przestępstwa skutkowe), bieg przedawnienia rozpoczyna się dopiero od czasu, gdy skutek nastąpił, nie zaś od daty popełnienia czynu.

Dodatkowo, w przypadku występków przeciwko życiu i zdrowiu, popełnionych na szkodę małoletniego, zagrożonych karą, której górna granica przekracza 5 lat pozbawienia wolności; oraz przestępstw określonych w rozdziale XXV kk (przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności), popełnionych na szkodę małoletniego albo gdy treści pornograficzne obejmują udział małoletniego – przedawnienie karalności przestępstwa nie może nastąpić przed ukończeniem przez niego 30. roku życia. W tych więc szczególnych wypadkach ustawodawca przewiduje osobny termin przedawnienia.

Wracając do nowelizacji o której mowa na wstępie, Ustawą z dnia 15 stycznia 2016 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny (Dz.U.2016.189 z dnia 2016.02.16) dokonano modyfikacji brzmienia art. 102 kk przewidującego tzw. „przedłużenie przedawnienia karalności”, zgodnie z którym obecnie – jeżeli w okresie, o którym mowa w art. 101, wszczęto postępowanie, karalność przestępstw określonych w art. 101 § 1 ustaje z upływem 10 lat, a w pozostałych wypadkach - z upływem 5 lat od zakończenia tego okresu. Reasumując, do okresu wskazanego w art. 101 kk należy doliczyć odpowiednio okres 5 bądź 10 lat w zależności czy mamy do czynienia z czynem ściganym w trybie publiczno czy też prywatnoskargowym.

Dotychczas bowiem okres przedłużenia przedawnienia karalności wynosił zawsze 5 lat, a ponadto ustawodawca dla skutku przedłużenia wymagał nie tyle jak obecnie – wszczęcia postępowania lecz jego wszczęcia »przeciwko określonej osobie«, co ma miejsce dopiero po przedstawieniu zarzutu przez organy ścigania.

_____________________
Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój

Możliwość wytoczenia powództwa z art. 299 ksh w przypadku bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce z o.o.

Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój
____________________


Możliwość wytoczenia powództwa z art. 299 ksh w przypadku bezskuteczności egzekucji przeciwko spółce z o.o.


Jako wierzyciel dysponujemy tytułem wykonawczym wydanym p-ko spółce z o.o. a następnie skierowaliśmy sprawę do postępowania egzekucyjnego celem odzyskania należności. Postępowanie egzekucyjne okazało się bezskuteczne z uwagi na brak majątku spółki. Czy w takiej sytuacji jest jeszcze jakaś możliwość aby skutecznie odzyskać nasze należności?

Oczywiście. Zgodnie bowiem z art. 299 § 1 Ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U.2013.1030 z dnia 2013.09.06 z późn. zm.) [dalej ksh], Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

Powyższe oznacza, że przy spełnieniu i udowodnieniu przed Sądem określonych przesłanek mamy możliwość odzyskania naszych należności bezpośrednio z majątku członków zarządu niewypłacalnej spółki.

Przesłanki solidarnej odpowiedzialności członków zarządu, które musimy udowodnić, są dwie: pierwsza - że istnieje niezaspokojone zobowiązanie spółki, a druga - że egzekucja prowadzona przeciwko spółce okazała się bezskuteczna.

Ustalenie przesłanki bezskuteczności egzekucji może nastąpić na podstawie każdego dowodu wskazującego, że spółka nie ma majątku, który pozwalałby na zaspokojenie wierzyciela (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 czerwca 2003 r. sygn. V CKN 416/01). Oznacza to, że nie jest niezbędnym abyśmy wcześniej wytaczali (tak jak to wskazano na wstępie) egzekucję p-ko spółce celem uzyskania dokumentu stwierdzającego bezskuteczność postępowania. Wystarczy, np. że inny wierzyciel kierował wniosek egzekucyjny, a my przedstawimy dokument z którego wynika, że to postępowanie okazało się bezskuteczne. Co dla nas istotne i znacznie ułatwia postępowanie - nie musimy również wykazywać, iż wyczerpano wszelkie możliwe sposoby egzekucji.

Celem odzyskania należności należy wytoczyć powództwo cywilne p-ko członkom zarządu spółki. Zauważyć jednak należy, że na przestrzeni lat osoby wchodzące w skład zarządu ulegają rotacji. Powstaje zatem problem, które osoby należy pozywać. Stosownie do utrwalonego poglądu Sądu Najwyższego, odpowiedzialność określoną w art. 299 § 1 ksh, ponoszą osoby, które były członkami zarządu w czasie istnienia zobowiązania, a ściślej - w czasie istnienia podstawy tego zobowiązania. Zatem zakresem odpowiedzialności objęte są także zobowiązania jeszcze niewymagalne, a istniejące w okresie sprawowania przez daną osobę funkcji w zarządzie (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2008 r. III CZP 143/07). Nie popełnijmy zatem błędu w tym zakresie, gdyż pozwanie niewłaściwych osób może nas kosztować przegranie procesu.

Nasze roszczenie powinno zostać zgłoszone w terminie trzech lat od chwili dowiedzenia się o szkodzie i o osobie za nią odpowiedzialnej (art. 4421 § 1 kc). Zwracam uwagę, że świadomość tego stanu rzeczy nie musi łączyć się wyłącznie z doręczeniem postanowienia komornika o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu jego bezskuteczności. Świadomość może wynikać z każdego dowodu wskazującego na to, że spółka nie ma majątku pozwalającego na zaspokojenie zobowiązania dochodzonego w drodze powództwa z art. 299 ksh (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2015 r. I CSK 9/14). Uważajmy zatem aby nie przekroczyć tego terminu, gdyż w przypadku podniesienia zarzutu przedawnienia przez stronę przeciwną nasze powództwo zostanie oddalone.

Zwracam jednak uwagę, że decydujące znaczenie dla rozpoczęcia biegu terminu przedawnienia ma wiedza wierzyciela o zdarzeniu wywołującym ten skutek, a nie potencjalna możliwość powzięcia o nim wiadomości. Pogląd ten prezentowany w orzecznictwie jest dla wierzycieli niezwykle korzystny (por. uzasadnienie wyżej powołanego wyroku).

Kończąc wskazuję, że członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

Podkreślić jednak należy, że ciężar dowodu wykazania wyżej wskazanych okoliczności ciąży na członku zarządu, a zatem dla wierzyciela powództwo z art. 299 ksh jest skutecznym i prostym sposobem odzyskania jego należności.

_____________________
Adwokat Szymon Dubel
kom. 795 11 75 74
www.adwokat-dubel.pl

ul. Karola Miarki 17
44-330 Jastrzębie-Zdrój